Hoe gaat de klopjacht op moordverdachte 'Lucky' in zijn werk?

Zaterdagmiddag 21 januari klinken schoten op een druk parkeerterrein bij winkelcentrum Walburg in Zwijndrecht. Een 66-jarige vrouw wordt getroffen. Als ze hulpeloos op de grond ligt, wordt ze nog eens onder vuur genomen. Ze overlijdt ter plekke. Ook haar 38-jarige dochter wordt beschoten. Zij overleeft, maar haar toestand is kritiek. Hoewel hulpdiensten en de politie massaal toesnellen, is de schutter in een oogwenk verdwenen.

Een dag later maakt justitie bekend wie verdacht wordt van de schietpartij. Het gaat om de ex-vriend van Anneke. Lucky is de bijnaam van de 49-jarige Minh Nghia Vuong. De man verhuisde vanuit Zoetermeer naar Capelle aan den IJssel en woonde de laatste jaren in Rotterdam-Ommoord. Hij was al vóór het drama van zaterdag geen lieverdje, blijkt uit zijn strafblad. Naar verluidt zou hij Anneke, met wie hij een knipperlichtrelatie had, meerdere malen stevig hebben bedreigd. Hij kreeg zijn bijnaam, omdat hij er al jaren in slaagt om onder de radar te blijven.

De Vietnamese Nederlander is geen onbekende van de politie is. Alleen al in de provincie Zuid-Holland staat hij in 2002, 2008, 2013, 2017 en 2019 voor de rechter voor (pogingen tot) overvallen op geldlopers, banken, geldwisselkantoren en juweliers, al dan niet onder zware bedreiging met teksten als ‘Geen gekke dingen doen, anders wordt het een bloedbad’. Ook de diefstal van scooters, auto’s en kentekenplaten staan op zijn strafblad. En hij heeft zich beziggehouden met de productie en/of het bezit van drugs. Tot slot is er de vermelding van ‘deelname aan een criminele organisatie’.

Zes dagen na de schietpartij is Vuong nog steeds spoorloos. Gezien zijn strafblad kan hij vermoedelijk terugvallen op een stevig netwerk in het criminele circuit. Sander Schaepman is oud-recherchechef en specialist in het opsporen van voortvluchtige criminelen. Hij was betrokken bij het televisieprogramma Hunted waarin de deelnemers zeven tot eenentwintig dagen uit handen van specialisten moeten blijven.

Schaepman sluit niet uit dat Lucky leunt op ‘oude bekenden’, maar waarschuwt voor te snelle conclusies. “De mensen die hem helpen, moeten vooral mensen zijn die hij vertrouwt. Dat kunnen zijn contacten zijn, maar ook vrienden of familie. Het draait daarbij om een paar elementen: vervoer, onderdak en geld. Die kan iedereen leveren. En in paniek gaan voortvluchtigen altijd terug naar een voor hen bekende omgeving. In Hoek van Holland is naar verluidt ook een inval gedaan bij een kennis van hem.”

Justitie verdenkt Lucky van moord en poging tot moord. Ze gaat ervan uit dat hij zijn daad op het parkeerterrein in Zwijndrecht heeft voorbereid. De aanwijzingen zijn sterk: tijdens zijn vlucht maakt de verdachte gebruik van meerdere auto's die hij dus vooraf moet hebben klaargezet.

Hij ontkomt bij het winkelcentrum met een zwarte BMW en wisselt die korte tijd later aan de Veldslag in Zwijndrecht in voor een Skoda Octavia. Uit beelden van een bewakingscamera blijkt dat die auto hooguit twee uur na de fatale schietpartij is geparkeerd in de Kuinder in de Rotterdamse wijk Zevenkamp. Daar is de Skoda dinsdag teruggevonden.

Een dag later meldt de politie dat een derde vluchtauto, een Seat Ibiza, in de Dolphijnstraat in Hoek van Holland was teruggevonden. Sander Schaepman: “Hij lijkt goed bekend met het criminele milieu, hij heeft bewust gebruikgemaakt van meerdere vluchtauto’s. Als je je niet hebt voorbereid, of je bent minder calculerend dan heb je als voortvluchtige eerder de neiging om in hetzelfde voertuig te blijven zitten.”

De politie laat weinig los over de klopjacht op Lucky. Kort na het drama in Zwijndrecht is een Team Grootschalige Opsporing (TGO) van twintig rechercheurs geformeerd en op de zaak gezet. Zij lopen alle sporen na die de vermoedelijke schutter voor, tijdens en na het drama heeft achtergelaten. Daarbij worden alle registers opengetrokken. Zo is de Skoda Octavia vlak na de schietpartij al twee keer op de A16 gesignaleerd, blijkt uit een check in het ANPR, het systeem van kentekenregistratie.

Toch wordt zijn spoor niet opgepikt. Opvallend, vindt ook Sander Schaepman. “Hij was vrij snel buiten beeld. Dan krijgt de opsporing een heel andere dimensie en gaat de recherche koersen op voorspelbaarheid: waar woont hij, wie zijn zijn kennissen, vrienden en familie, welke voertuigen en telefoonnummers heeft hij gebruikt?.”

Omdat Lucky een relatie heeft gehad met Anneke, is vermoedelijk ook bij haar gezocht naar foto’s en andere informatie. Verder worden alle tips nagetrokken. Afgelopen woensdag had de politie er 135 ontvangen. “Dat kost veel tijd en mankracht. De informatie moeten ze uitpluizen en als er een inval aan vast zit, kost dat ook veel voorbereidingstijd. In de tussentijd blijven ze zoeken in zijn eigen omgeving”, legt Schaepman uit.

Op sociale media is Lucky nog niet opgedoken. Het is een van de zaken waar ook journalisten naar kijken als ze zich een beeld van een verdachte willen vormen. Martijn Hoogesteger van S-RM is bij de televisiekijker mogelijk ook bekend als digitaal rechercheur in Hunted. “Digitaal richt de recherche zich op twee dingen: ze onderzoekt zijn digitale voetsporen ‘waar logt hij in, met welke apparaten en zit hij op Facebook of andere sociale media? En met wie had hij in het verleden contact?’ Zo proberen ze een patroon in kaart te brengen.”

Hoogesteger vindt weinig digitale sporen van Vuong en verbaast zich daar gezien zijn verleden niet over. “Ik vind het een heel apart geval: aan de ene kant is de verdachte een flinke crimineel die aardig wat op zijn kerfstok heeft, aan de andere kant is de locatie van de schietpartij – op klaarlichte dag bij een winkelcentrum – vreemd. Meer sporen kun je bijna niet achterlaten. Als de verdachte dit heeft voorbereid dan is die plek wel heel ongelukkig gekozen.” Hij sluit niet uit dat er die zaterdag iets heel goed fout is gegaan in de planning van Lucky.

Een tweede belangrijk opsporingsmiddel zijn de manieren waarop de verdachte contact onderhoudt tijdens zijn vlucht: digitaal, mobiel en fysiek. “In een geval als deze, van een zeer gevaarlijke crimineel die op de vlucht is en een gevaar voor de maatschappij vormt, heeft de recherche grote opsporingsbevoegdheid.” Dat betekent volgens Hoogesteger dat de politie bij grote partijen zoals zoekmachines en sociale media, maar ook specifieke websites, veel data mag opvragen.

“Ze kijken bijvoorbeeld welke accounts hij in het verleden heeft gebruikt om te mailen. Als hij per ongeluk zijn iPad aanzet en die automatisch inlogt op zijn Apple-account, dat zijn foutjes waardoor ze hem zouden kunnen lokaliseren. Inloggen gaat via een IP-adres en dat wordt in Nederland via de CIOT-database zeer nauwkeurig aan een locatie gekoppeld.”

Uiteraard is het ook mogelijk om de simkaart uit te peilen. En zelfs met de onder criminelen zeer geliefde pgp-telefoons kan een verdachte niet helemaal onder water blijven, zegt Hoogesteger: “Die kunnen inderdaad versleutelde berichten versturen, maar daar is wel een internetverbinding of een simkaart voor nodig. Dus het maakt opsporing moeilijker, maar de gebruiker is niet geheel onopvallend.”

De politie heeft drie vluchtauto’s gevonden, maar of Lucky daar ook in heeft gereden en of iemand hem erin gezien heeft, is niet bekend. De laatste auto stond in Hoek van Holland, vlakbij de ferry naar Engeland. Zou Lucky niet al lang in het buitenland zitten? Sander Schaepman gelooft daar niet in. “Ik denk dat hij zich dichterbij verschuilt dan we denken. Hij zit ergens op een veilige plek, al dan niet met hulp, en blijft daar. Hoe minder hij beweegt, hoe minder risico er is dat hij gedetecteerd wordt. Of hij blijft bewegen. Daar heeft hij dan wel de middelen voor nodig en dan is de kans ook groter dat hij tegen de lamp loopt.”

Schaepman denkt dat de verdachte als hij al een telefoon heeft, niet voortdurend dezelfde zal gebruiken en hem ook niet voortdurend aan heeft staan. Hij vermoedt dat Lucky vooral veel persoonlijk contact kiest. “Als hij erover nadenkt dan belt hij niemand. Hij zal wel op de hoogte willen blijven, bijvoorbeeld via de radio of via internet bij iemand anders thuis. Dan is hij minder makkelijk te traceren.”

Ook Martijn Hoogesteger vermoedt dat Lucky nog in Nederland zit. “Hij kan bij wijze van spreken twee straatjes verderop in het riool gekropen zijn. Maar hij kan ook al lang in het buitenland zitten. Ik durf het niet te zeggen. Voor het buitenland heb je wel een snelle exit nodig en de politie had hem al snel geïdentificeerd en zijn signalement verspreid. Dan is het lastig om te verdwijnen. Hoe verder je wil, hoe moeilijker het is, want je moet altijd door de grensbewaking. Als je de bus neemt, zien zestig andere mensen je en als je de grens overgaat met een auto dan wordt standaard je kenteken geregistreerd.”

Schaepman vult aan: “Een vlucht naar het buitenland moet je ook goed voorbereiden. Boek je een hotel, heb je contant geld bij je, want je pasje gebruiken kan niet.”

Kun je je in een drukbevolkt land als Nederland écht schuil houden of is er een grote kans dat de moordverdachte binnenkort tegen de lamp gaat lopen? Lucky kan het wel even uitzingen denkt Schaepman. “Bijvoorbeeld op een vakantiepark. Als iemand voor hem een huisje huurt, de sleutel ophaalt en voor proviand zorgt. Dan kan hij daar eenvoudig ongezien intrekken en kan hij het wel even volhouden.”

Maar eigenlijk kan het zomaar in een zucht afgelopen zijn, volgens de oud-recherchechef. Er kan vermoeidheid bij de verdachte optreden, omdat hij er gek van wordt om voortdurend te moeten vluchten.

Bovendien weet ongeveer heel Nederland dat hij gezocht wordt. Daardoor zijn er ook mogelijk mensen die Lucky niet meer willen helpen. De bijzonder hoge beloning van 30 duizend euro voor de gouden tip kan daarbij een lokkertje zijn. Sander Schaepman: “Daar kun je aan zien dat de politie en het OM hechten aan een snelle aanhouding.

De beloning is overigens een middel, maar dat wil niet zeggen dat de politie niet weet waar ze moet zoeken. Ze heeft al bewezen dat ze goed zijn spoor kan volgen. Maar ze staat op achterstand. Waar hij nu is voor de politie, is waar hij voor het laatst is gesignaleerd. De achterstand probeert ze voortdurend te verkleinen. En let wel, soms is het ook een kwestie van geluk, van een burger die oplet, een camera die hem registreert. Dan kun je binnen vijf minuten die drie dagen achterstand inhalen.”