Negen kunstenaars stuurden dit najaar een ontwerp in voor een Moluks monument in de gemeente Ridderkerk, die in september vorig jaar een open oproep deed. Deze oproep is via de gemeente en vooral Molukse kanalen onder de aandacht van kunstenaars gebracht. Negen kunstenaars hebben aan de oproep gehoor gegeven. Op één na hadden alle kunstenaars een Molukse achtergrond.
Unaniem kwam Yoram de Kock uit de koker. Hij is een jonge kunstenaar met Molukse roots die zijn afkomst al vaker liet terugkomen in exposities.
Baileo Ikatan
De Kock noemt zijn schetsontwerp voor het monument Baileo Ikatan. Volgens de kunstenaar is het concept gebaseerd op het idee van de baileo, een traditionele Molukse ontmoetingsplaats. "Op elke Moluks eiland en in elk dorp is er zo'n plek. Daar komen de bewoners samen voor cultuur, herinnering en herdenkingen. Het woord ikatan betekent band", aldus de Kock. "Het ontwerp gaat om de sterke verbondenheid van mensen, cultuur, generaties en tijd. Dat wilde ik graag in het ontwerp verweven."
Burgemeester Oosterwijk is enthousiast over het ontwerp zoals het er nu ligt: “De schets is verrassend, vertelt het verhaal over de baileo als Moluks gemeenschapshuis en nodigt daarmee uit tot ontmoeting en gesprek. Het monument kan alle Ridderkerkers aanspreken. We zijn benieuwd naar het definitieve ontwerp.”
Aankomst
De eerste Molukkers arriveerden in 1951 in Nederland. Het waren zo'n negenhonderd mannen die in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) hadden gediend. Na de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië werden zij vanwege hun dienst bij het KNIL voor de eigen veiligheid naar Nederland overgebracht, waarbij de eerste negenhonderd mannen in maart 1951 in de Rotterdamse haven van boord gingen. Molukkers vestigden zich in de jaren daarop door heel Nederland, er leven naar schatting nu zo'n 70.000 mensen met een Molukse achtergrond in ons land.
De Kock één van die Nederlanders met Molukse afkomst. Zijn familie was in zijn woorden dan ook "enorm supportive" toen ze hoorden dat hij het kunstwerk in Ridderkerk mocht gaan maken. "Ze weten dat ik aan het begin sta van mijn kunstenaarsbestaan en zien dat dit een hele mooie kans is voor mij om meer met kunst te doen. Het feit dat het dan gaat om een monument voor Molukkers is daarbij extra mooi, de eer en het Molukse verhaal gaat ons allemaal extra aan."
De komende tijd gaat De Kock aan de slag met een definitief ontwerp voor het kunstwerk. Het bepalen van de locatie voor het monument wordt daarin meegenomen. Het kunstwerk komt in ieder geval in of rondom het park nabij het gemeentehuis. De bedoeling is dat het kunstwerk begin 2027 af is.
