Gigantische golf aan nieuwe stroomhuisjes: één op de drie straten moet open

In de Drechtsteden staan momenteel zo'n duizend transformatorhuisjes, maar met het huidige stroomverbruik is dat lang niet meer genoeg. Daarom worden er 800 huisjes bijgeplaatst. Maar hoe gaat dat in zijn werk? Aan de hand van vier vragen en antwoorden leggen wij het je uit.

Het elektriciteitsnet heeft verschillende snelheden en kun je het beste vergelijken met een wegennet. De A-wegen brengen je door het hele land, via provinciale wegen kom je vervolgens dieper in de regio terecht. De snelheid moet op dat traject omlaag. Een transformatorhuisje in een wijk vertaalt vervolgens deze stroom naar een lagere spanning, zodat er 230 volt uit je stopcontact komt.

"Aan de achterkant van het huisje komt een dikke stroomkabel binnen. Dat gaat met een hoge snelheid, die thuis niet bruikbaar is. In het huisje wordt de elektriciteit getransformeerd naar een lagere snelheid zoals we dat gewend zijn. Via heel veel dunne kabels verlaat de energie het transformatorhuisje en gaat de stroom naar de mensen thuis", vertelt Maarten Bijl, regiodirecteur van Stedin.

Alle huizen in een wijk worden gevoed vanuit zo'n trafohuisje. Het is dus een onmisbaar knooppunt.

De huidige transformatorhuisjes kunnen de hoeveelheid energie die gevraagd wordt, niet aan. Ze hebben te weinig capaciteit. Daarom komen er nieuwe huisjes of krijgen oude huisjes een nieuwe indeling. De eerste werkzaamheden zijn inmiddels in volle gang aan het IJsvogelplein in Zwijndrecht.

"We gaan met zijn allen steeds meer energie verbruiken en daar willen we goed op voorbereid zijn", zegt wethouder Jacqueline van Dongen van de gemeente Zwijndrecht. "Energie is toch wel een heel belangrijke levensbehoefte. Zodra elektriciteit stilvalt, hebben we met elkaar een probleem. We proberen nu met elkaar te voorkomen dat dat gaat gebeuren."

De locaties van de honderden extra transformatorhuisjes bepalen Stedin en de betrokken gemeenten met elkaar. Stedin kijkt dan vooral naar waar het technisch mogelijk is. "Wat vraagt het net van ons, dus waar moet het ongeveer komen? We kijken ook of de kabels naar de huizen toe niet te lang worden", zegt Bijl. Een centrale plek is dus noodzakelijk.

De gemeente kijkt meer naar de directe omgeving. "Mensen willen zo'n transformatorhuisje niet direct voor hun raam. En we willen het ook niet op plekken waar nu nog veel aan de openbare ruimte gedaan moet worden. Zo'n huisje zet je ook liever niet midden in een speeltuin, of in het hart van een winkelcentrum", zegt de wethouder. "Hier kijken we goed naar en trekken we grenzen. Dat doet Stedin natuurlijk ook. Maar het zal zeker af en toe kunnen schuren in de discussie."

Beide partijen doen hun best om de transformatorhuisjes zoveel mogelijk aan de randen van wijken neer te zetten, of op plekjes waar nog ruimte is. "Maar ze moeten er wel komen, want anders wordt het de keuze dat je straks minstens een deel van de dag geen stroom meer hebt", zegt de wethouder. "Dat gaat dan zomaar om zes of acht uur per dag en daar zit ook niemand op te wachten." Stroomuitval wordt met de nieuwe transformatorhuisjes nu voorkomen.

De aanleg van al die huisjes is ingrijpend. Het gaat namelijk niet alleen om de huisjes zelf, maar ook om de aanleg of het vervangen van allerlei ondergrondse kabels. "Een op de drie straten moet open om de kabels die er liggen te versterken", vertelt Bijl.

In één buurt is Stedin soms wel een jaar of twee jaar bezig. "Het plaatsen van zo'n huisje is binnen twee tot drie dagen gebeurd, maar vervolgens moet je met die kabels aan de slag. Die stoepen liggen dan niet al die tijd open, maar dan zijn we wel een lange tijd zichtbaar in de wijk aan het werk."