Sliedrechtse wijkagent Frank verliest baan, kinderwens en leven door long covid

Twee jaar geleden zijn die fysieke klachten zo zwaar en lijkt het leven geen uitzicht meer te hebben. "Die gedachten spelen dan in je hoofd. Het was januari 2022 dat ik het ook bij mijn vrouw en mijn ouders ter sprake bracht", herinnert hij zich. De tranen komen dan, niet voor het laatst tijdens dit gesprek. "Dat is heftig. Dat je het leven niet meer ziet zitten op deze manier."

De ommekeer komt een paar maanden later als Frank in april 2022 in contact komt met onderzoekers die werken aan een wetenschappelijk onderzoek naar long covid vanuit de Vrije Universiteit in Amsterdam en het Amsterdamse UMC.

"Dan tref je artsen en onderzoekers die je het hemd van het lijf vragen. Je wordt na twee jaar eindelijk serieus genomen. Ze zeggen ook dat ze je niet kunnen genezen. Maar het feit dat je wordt gehoord en dat ze verder zoeken dan de standaard onderzoeken die je in het ziekenhuis kreeg... Die vorm van erkenning. Dat was een keerpunt."

Erkenning is voor veel patiënten met long covid heel belangrijk. Ook voor Frank. "Als je kanker hebt, dan weet iedereen dat het erg is. Bij deze ziekte kunnen mensen er zich geen voorstelling van maken wat het inhoudt. Niemand zal begrijpen dat ik er na dit gesprek drie dagen aflig. Dat is niet zichtbaar. En dan weet ik dat er ook patiënten zijn die door hun klachten alléén maar op bed kunnen liggen."

Dat geldt ook voor dit interview. Het is, als alle activiteiten in zijn leven, zorgvuldig gepland. In de dagen vooraf (bed)rust en een lege agenda, nadien zal blijken wat de impact van het gesprek van circa een uur op zijn lichaam zal zijn. Om het gesprek makkelijker te maken hebben we al eerder gemaild.

“Tijdens dit gesprek voel ik de spieren, vooral in het middenrif, verkrampen. Ik word kortademig", vertelt Frank thuis aan de eettafel. “Het is alsof de energie uit het lichaam wordt getrokken. De problemen in de spieren in je lijf is ook één van de kenmerken van deze ziekte.”

Gedurende het gesprek wordt de scherpte van Frank minder. Hij begint vaak aan een betoog, maar kan het niet meer afmaken, omdat hij de oorspronkelijke vraag is vergeten. Manouk helpt en vult aan.

Frank Ruitenberg (1987) groeit op in de Alblasserwaard. Hij doorloopt de mavo en voetbalt bij de plaatselijke voetbalvereniging. Frank weet op jonge leeftijd al dat hij naar de politie wil. Hij is na de mavo nog te jong voor die opleiding en volgt daarom eerst in een overbruggingsjaar een opleiding (evenementen)beveiliging. Op 17-jarige leeftijd is hij steward in de Kuip en heeft hij dienst tijdens de concerten van Queen en Kylie Minogue in Ahoy.

Hij begint in 2005 bij het wijkteam Capelle en zit daarna vier jaar op de noodhulp in Rotterdam-Oost. Daar werkt hij onder meer mee aan de video’s die het dagelijkse politiewerk laten zien via het kanaal #PRO247 op YouTube.

Na het afronden van zijn hbo-opleiding groeit Frank eind 2016 door naar een leidinggevende rol als wijkagent-expert bij de politie in Sliedrecht. Die functie heeft Frank als in 2020 bij hem corona toeslaat. “We namen het thuis heel serieus, gingen nergens heen. We hadden niet alleen kwetsbare ouders, we wilden ook op ons werk inzetbaar zijn vanwege ons vitale beroep. Toch word je ziek.”

Het eerste jaar van de pandemie noemt hij het coronabeleid chaotisch. "De adviezen wisselden nogal eens. Er werd gecommuniceerd dat vooral de ouderen en de kwetsbaren risico's liepen. Ik maakte mij als dertiger dus niet zo’n zorgen.”

Als in de zomer van 2020 de maatregelen wat minder strak zijn, moeten in de horeca nog wel de regels worden gehandhaafd. Zonder mondkapjes, want die zijn dan nog niet verplicht, voeren ze controles uit. Hoe corona wordt overgedragen, is dan nog niet vastgesteld. "Ook was er toen veel minder bekend over de gevolgen. Zo stond ik midden tussen de mensen om een drukbezocht illegaal feest om 4:00 uur in de nacht te stoppen."

Frank krijgt opnieuw corona, blijkt achteraf. Hij is niet echt ziek en gaat snel weer aan de slag. Hij heeft in september een nieuwe baan bij het team Oude Maas in Ridderkerk. "Twee weken na mijn start voelde ik een onverklaarbare vermoeidheid."

In eerste instantie denkt hij dat het aan de nieuwe baan ligt, nieuwe indrukken en zo. "Maar die vermoeidheid werd steeds erger. Ik werkte vier dagen en lag drie dagen op bed. Ik had het idee dat de batterij niet meer oplaadde."

In overleg met zijn chef wordt Frank van de onregelmatige diensten gehaald. Dat levert geen verbetering op. In november gaat hij naar de huisarts. Uit de bloedtest blijkt dat hij corona heeft gehad. Long covid is dan nog onbekend, laat staan dat de dokter er een link naar legt.

In december staat hij op omvallen en overlegt met de bedrijfsarts. In februari 2021 gaat hij voor vijftig procent de ziektewet in. Hij start met fysieke revalidatie. Met de kennis van nu een helaas slechte keuze.

"Fysieke inspanning is voor patiënten met long covid een no-go", weet Frank nu. "Ik ontwikkelde hartklachten. Dat zijn angstige momenten. Ik werd 's nachts om drie uur wakker met enorme hartkloppingen. Ik ging naar de wc met steken in het hart. Dat was beangstigend. Het gevolg was slechte nachtrust, onrust wat zorgt voor verslechtering in je lijf, waardoor je in een vicieuze cirkel terecht komt."

Frank stopt vanwege de fysieke klachten met de revalidatie. De relatie met de huisarts wordt er ondertussen niet beter op. "Ik snap dat een huisarts niet veel kan betekenen. Maar als een ziektebeeld nieuw is, verwacht ik dat iemand zich inleest en meedenkt. Veel longcovidpatiënten zijn tegen die muur aangelopen. Ik ben ook weg bij die huisarts."

Hij voelt zich heel erg verloren, zeker als het slechter gaat. “Juist op een moment dat je fysiek niks meer kan en hulp nodig hebt ervaarde ik als longcovidpatiënt de eerste jaren veel onbegrip en gebrek aan hulp. Dat de oorzaak in eerste instantie in de psychische hoek werd gezocht was pijnlijk. Ik had het geluk een cardioloog te hebben die mijn klachten serieus nam.”

Ook in zijn omgeving stuit hij op gebrek aan herkenning. "Heb je niet een burn-out, werd mij geregeld gevraagd. Ik wist zeker dat het dat niet was. Nee, ik ging niet twijfelen. Dergelijke gesprekken doen pijn."

In mei 2021 zit hij volledig in de ziektewet. Van de revalidatiearts mag hij niet meer sporten, niet meer naar de winkels. De trap oplopen of de kliko aan de weg zetten is al te zwaar. Ook de prikkels worden te veel. Als thuis in de keuken koffie wordt gezet, zit Frank op de trap in de gang.

"Als de waterkoker borrelt is het alsof ze met een breinaald in je hoofd prikken. Geluid komt keihard binnen. Vanwege mijn beperkte belastbaarheid moet ik zittend op een kruk douchen. Ik moet de rest van de dag en de dagen erna bijkomen. Dat is confronterend. De vermoeidheid die je ervaart is onbeschrijfelijk en heel anders dan gewone vermoeidheid."

De artsen nemen tijdens de wetenschappelijke onderzoeken in Amsterdam een stukje uit een spier weg. Dat levert de conclusie op dat spierweefsel na inspanning afbreekt en/of afsterft. Het onderzoek is voor hem ook zijn houvast. De publicatie van de resultaten in januari van dit jaar is ook de herkenning en erkenning van zijn ziekte. "Hè hè, we zijn niet gek. Het helpt ook in communicatie naar mensen in je directe omgeving. Dit is hoe long covid werkt.”

Na 25 maanden is door zijn werkgever erkend dat Frank een beroepsziekte heeft. Hij is één van de 100 op 8 duizend medewerkers binnen de eenheid Rotterdam-Rijnmond met long covid. Vanuit de politie heeft hij inmiddels een casemanager toegewezen gekregen. Die heeft namens zijn werkgever excuses aangeboden voor de lange termijn van het proces. Nu zit hij in het traject met het UWV en is het afwachten hoe de schade door de werkgever afgehandeld wordt. Dat kost veel energie.

“Zodra dit afgelopen is hoop ik politievrijwilliger te mogen worden en vanaf huis iets te kunnen doen. Ook al is het een uur per week. Ik ben in hart en nieren agent. Het doet pijn om na 18 jaar via de achteruitgang de politie te verlaten.”

De onduidelijkheid over de schade en het proces bij het UWV maakt de toekomst voor het stel niet gemakkelijker. “Eigenlijk willen we verhuizen om een rustigere omgeving te zoeken. Alleen kunnen we nu geen hypotheek krijgen.”

Dit is een van de gebieden waarop zijn ziekte invloed heeft op hun gezamenlijk leven. “Voor haar”, zegt hij wijzend naar Manouk, “is het ook zeker niet makkelijk. Ze gaat alleen naar verjaardagen en naar vrienden toe. Onze enige activiteit is samen af en toe naar de sauna. Daar zitten we vanwege de prikkels in het buitengedeelte. De sauna blijkt meestal goed voor mijn spieren.”

Voor de rest zit hij thuis en kunnen ze samen vrij weinig doen. Aan het begin van de week

wordt een lijst gemaakt voor de komende dagen. Niet zomaar een klus. “Dat is een opgave voor mijn brein. Soms voelt dat zo dom. Zoals de eerste keer dat ik ging koken. Ik was in de supermarkt het belangrijkste ingrediënt vergeten. Ik had niet de energie om terug te gaan.

Door te plannen hoopt Frank een crash, waarna hij een paar dagen out is, te voorkomen. Ook de mensen die hij ontmoet houden rekening met de omstandigheden. Zoals zijn nichtjes, van wie hij de trotse oom is. De tranen komen bij het onderwerp terug. “Ik zie ze niet opgroeien en ze moeten stil zijn als we één keer per jaar op bezoek komen. Dan staat zo’n meisje van 8 naast je en vraagt: ‘Hoe gaat het met jou?’ Zo oprecht, dat komt binnen…”

Veel reden tot feestvieren is er dan ook niet voor het stel. Manouk maakt altijd de verjaardagstaart. Gewoonlijk zet ze vanuit traditie dan de leeftijd op die taart. Vorig jaar niet. Frank: “Niet doen, vroeg ik. Het is zo confronterend. Ik word ouder terwijl alles stilstaat. Mijn hele leven. Ik kan geen vader worden. Ik kan niet de man zijn voor mijn vrouw die ik wil zijn. Ik ben door mijn beroepsziekte aan huis gebonden en de wereld om mij heen gaat verder.”

Frank spreekt niet alleen over zichzelf. Hij denkt ook na over het leven van en met Manouk. “Vriendinnen van haar zijn zwanger of al toe aan een tweede. Kunnen wij ooit aan kinderen beginnen? Ik ben nu niet in staat om onvoorwaardelijk voor een kind te kunnen zorgen. Als die belastbaarheid moeilijk blijft, zullen we die kinderwens moeten loslaten. Dat doet veel pijn.”

Het is een van de thema’s die veel impact heeft op het paar. Frank: “Bijzonder genoeg zijn we juist naar elkaar toe gegroeid.” Manouk: “Er zijn mensen die zeggen: ‘Je kunt ook bij hem weggaan.’ Ik vind dat geen optie. Andersom, als ik ziek zou worden, zou ik het heel erg vinden als hij zou weggaan. Ik heb hem op onze trouwdag ‘in voor- en tegenspoed’ beloofd. Daarbij proberen we, ondanks alles, samen er het beste van te maken. Er is veel liefde tussen ons. De situatie heeft ons sterker gemaakt.”