Anna kon niet meer praten en bewegen, maar bleef tot haar dood altijd positief

Het is januari 2020. Na een werkdag reist Dordtenaar Hans de Bruin met de Waterbus terug naar huis. In de buurt van Papendrecht gaat de telefoon. Op zijn scherm verschijnt de naam van zijn ex-vrouw Dorien. “Je moet direct naar het Sophia Kinderziekenhuis komen”, zegt ze, "want Anna heeft een ongeluk gehad met haar scooter. Ze is er erg aan toe.”

Hans kan de boot nog niet af. Hij zit verdoofd aan boord. In de lucht ziet hij een traumahelikopter. “Ik wist direct: die vliegt voor Anna.”

Eenmaal aan wal zet hij zo snel mogelijk koers naar Rotterdam. Daar ligt zijn dochter. Zestien jaar oud. In coma. Ze is aangereden door een automobilist. Anna’s verkeerslicht stond op groen, het zijne niet. De chauffeur reed meer dan veertig kilometer te hard, blijkt later. Anna was kansloos.

“Mijn dochter was een heel mooie, sociale meid die vol in het leven stond”, vertelt Hans. “Ze zat op de havo, had heel veel vriendinnen en genoot van vakanties en feestjes. Na de scheiding woonde ze bij haar moeder, maar ik zag haar nog vaak. We hadden een heel goede band.”

Hans praat in de verleden tijd. Want Anna is er niet meer. Bijna drie jaar na het ongeluk werd de scholiere geveld door een bacteriële infectie. “Ze is nog gereanimeerd, maar was niet meer te redden”, zegt haar vader.

Aan de muur van zijn huis in Oud-Krispijn hangen twee schilderijen: een portret van Anna en een geel canvasdoek waarop ze met haar armen in de lucht van de kijker vandaan loopt. “Mooi, he?”, zegt Hans. “Ik heb ze door een kunstenares uit Bergen op Zoom laten maken.”

Hij noemt de doeken ‘typisch Anna’. “Ze was niet alleen levenslustig, maar ook heel wijs. Na het ongeluk hebben we in haar telefoon appjes gevonden, die ze aan vriendinnen stuurde. Ze gaf hen volwassen adviezen als: 'Je moet beter communiceren.'

Anna kwam ook altijd voor iedereen op. Ik moest het niet in mijn hoofd halen om te zeggen: ‘Zo, die heeft een dikke reet!’ Dat vond ze echt niet kunnen.”

Anna ligt bijna acht maanden in coma. Als ze geen intensive care meer nodig heeft, verhuist ze naar het Leijpark in Tilburg, een centrum dat gespecialiseerd is in comateuze patiënten weer bij bewustzijn brengen. Het is augustus 2020, corona-tijd. En dat betekent dat er maar één persoon op bezoek mag komen, met een maximum van twee uur per dag.

“Die persoon werd ik”, zegt Hans. “En dat bracht mij behoorlijk in een isolement. Ik moest hoe dan ook voorkomen dat Anna het corona-virus zou krijgen, want dat zou ze met haar zwakke gezondheid waarschijnlijk niet overleven. Naast Anna zag ik dus bijna niemand meer. Dus ’s Morgens om 07:05 uur stond ik al in de supermarkt om boodschappen te doen, want dan was het nog rustig. Mijn sociale leven speelde zich af via de telefoon en via WhatsApp.” Lachend: “Ik heb er wel een goede conditie aan over gehouden, want ik ging veel hardlopen. Om mijn hoofd leeg te maken.”

Het ongeluk van Anna heeft tot gevolg dat Hans weer veel meer contact heeft met zijn ex-vrouw Dorien. "Dat ging heel goed", vertelt hij. "We steunden elkaar. In het ziekenhuis en in de revalidatiecentra keken mensen verbaasd op als we zeiden dat we gescheiden waren."

In september komt Anna bij bewustzijn. “Geestelijk was ze nog heel goed”, vertelt Hans. “Maar lichamelijk was het een ander verhaal. ‘Je zult nooit meer kunnen lopen en praten’, kreeg ze te horen. Dat was een snoeiharde boodschap."

"Anna zat als het ware gevangen in haar eigen lijf. Praten moest ze doen via een letterkaart, waarop ze de juiste letters aanwees door met haar ogen te knipperen. Via die kaart liet ze ons weten: ‘Ik ga lopen, ik ga praten!’ Zo was Anna. Ze legde zich niet bij de situatie neer, maar ging keihard revalideren. Zo’n dertig uur per week. Als je aan haar vroeg of ze moe was zei ze ‘ja’. Als je vroeg of ze wilde stoppen, zei ze ‘nee’.”

Anna is ook van plan 'gewoon' haar havo-diploma te gaan halen. "Dat leek eerst niet mogelijk, maar mede door lobbywerk van voormalig burgemeester Kolff van Dordrecht kon ze dat uiteindelijk gaan doen", vertelt Hans. "Het zou een examen met multiple choice-vragen worden."

"We zijn veel met Anna naar een kliniek in Antwerpen geweest, waar ze onder meer konden meten of er nog connectie bestond tussen Anna’s hersenen en spieren. Er waren wat dat betreft kleine, positieve signalen. Samen met een therapeut had Anna twee grote doelen gesteld. De eerste was het zelfstandig omhoog kunnen houden van haar hoofd. De tweede was het zélf kunnen aanpakken van haar diploma.”

"De dag voordat ze overleed, lag Anna op een mondharmonica te blazen. Ze ging met mini-stapjes vooruit. Ze was niet alleen hard bezig met zichzelf, maar hield ook altijd interesse in anderen. Ik zei al dat ze veel vriendinnen had. Maar na het ongeluk kwamen er nog veel meer naar haar toe. Anna straalde gewoon heel veel liefde uit."

"Hoe het leven zonder haar is? Ach, mensen zeggen wel eens dat je 'het' een plekje moet geven. Maar dat is onzin. Het gaat redelijk met mij, maar wat er allemaal is gebeurd kan me regelmatig nog aanvliegen. Het is voor mij: leren leven met verdriet. Ik heb nog een dochter, Julia. Ook wij hebben een goede band en ik wil er echt voor haar zijn. Maar toch: de glans van het leven is er wel vanaf. Zo mooi als het was, wordt het nooit meer."

"Met het concert, dat ik nu voor Anna organiseer, wil ik iedereen bedanken die er in moeilijke tijden voor ons is geweest. En dat zijn er nogal wat. We hebben enorm veel steun gehad, van familie en vrienden tot artsen en verzorgers. Maar de Grote Kerk staat open voor iedereen. Ik hoop dat het verhaal van Anna mensen inspiratie mag geven. Het heet niet voor niets Licht om Anna."

"Mijn dochter is vanuit de Grote Kerk begraven. Toen we haar kist binnen brachten, scheen daarop opeens een enorme zonnestraal. Iedereen was daar enorm onder de indruk van. Het was zó symbolisch. Want Anna bracht licht in het leven van de mensen om haar heen. Ik hoor het nog wel eens van de therapeuten in België. 'Als ik het moeilijk heb', zeggen zij, 'dan denk ik altijd aan Anna'."

Het benefietconcert Licht om Anna is op 8 maart in de Grote Kerk in Dordrecht. "In de kerk is plaats voor ruim 900 mensen. Iedereen is welkom", zegt Hans de Bruin. Tijdens het concert wordt geld ingezameld voor een twee instellingen die intens betrokken zijn geweest bij de revalidatie van Anna.

Het concert begint om 20:00 uur en biedt een afwisseling van klassieke en populaire muziek. Ook zal De Zandtovenaar in elf minuten tijd het leven van Anna uitbeelden. "Over de finale kan ik nog niks verklappen", zegt Hans de Bruin, die zelf ook zal spreken. "Maar ik zeg je: die wordt heel bijzonder."

De toegang is gratis.